ARGILLOTERAPIA

Ta prawie u nas nieznana metoda, która do celów leczniczych wykorzystuje glinkę, zasługuje na szersze upowszechnianie ze względu na uniwersalne działanie, wysoką skuteczność oraz prostotę stosowania. Z tych powodów argilloterapia zajmuje eksponowaną pozycję w medycynie naturalnej. O leczniczych właściwościach glinki wiedzieli już w starożytności, o czym wzmianki znajdujemy w Biblii. W niektórych rejonach świata, m.in. w Ameryce Południowej, Afryce, krajach Wschodu, utrzymuje się zwyczaj spożywania glinki. W Indiach panuje mające starą tradycję przekonanie o jej zbawiennym wpływie w leczeniu wielu chorób. Przybysza do Wietnamu może zdziwić widok mieszkańca tego kraju , który pragnąc zaczerpnąć wody ze źródła , rzeki czy jakiegoś zbiornika – mąci ja ręką zanim się napije. W tym z pozoru niezrozumiałym geście kryje się wielka mądrość. Oto pijący wraz z wodą czerpie cząsteczki glinki z jej licznymi i bardzo cennymi dla organizmu składnikami mineralnymi, pośród których znajduje się wiele pierwiastków śladowych.

Podczas pierwszej wojny światowej żołnierze w armiach rosyjskiej i austriackiej otrzymywali musztardę z domieszką niewielkiej ilości glinki, dzięki czemu nie zapadali na dyzenterię. Dzisiaj glinka jest powszechnie stosowana m.in. we Francji i Bułgarii, a ftyzjolodzy w Niemczech i Szwajcarii używają jej do leczenia gruźlicy. Do celów leczniczych nadaje się tylko glinka pochodząca z głębokich pokładów. W zależności od miejsca występowania może mieć różny skład, i w związku z tym zróżnicowane właściwości lecznicze. Najlepsza jest zielona ( następnie biała, czerwona i żółta), która zazwyczaj nie zawiera zarodków bakteryjnych. Zwracam uwagę, że dobrze jest sprawdzić droga analizy chemicznej, czy kopalnia, z której chcemy wziąć glinkę, wolna jest od takich zarodków. Przed użyciem glinkę należy poddać sterylizacji. W tym celu małe grudki glinki należy ułożyć na patelni i ogrzewać na gazie bądź kuchni przez pół godziny w temperaturze powyżej 100 stopni.

Po osuszeniu glinkę należy przesiać przez sito o drobnych oczkach. Mając tak przygotowaną glinkę możemy przystąpić do sporządzenia pasty o roztworu koloidalnego mających zastosowanie do leczenia zewnętrznego w formie okładów i kataplazmów. Pasta. Do naczynia ( może być szklane, porcelanowe, fajansowe lub drewniane; nie można używać metalowego ani z tworzyw sztucznych) o pojemności 0,25L wsypać 1-2 łyżeczki wyparzonej glinki. Dodać trochę wody i mieszać do otrzymania konsystencji pasty, która stosować do okładów. Roztwór koloidalny. Do pasty dodać 0,2 l przegotowanej wody, co może służyć do sporządzania kataplazmów, a także do użytku wewnętrznego ( popijając rano i wieczorem do 2 łyżek). Przed użyciem roztwór wymieszać. Kataplazmy powinny mieć grubość 0,25-2 cm i przykrywać powierzchnię nieco większą niż ta, którą należy pokrywać pastą. Kataplazmy lub okłady mogą być- w zależności od zaleceń lekarza- zimne, letnie lub bardzo ciepłe. Okłady zimne stosuje się na skórę w stanie zapalnym lub na podbrzusze. Gdy tylko ogrzeją się, co trwa na ogół 15-30 min., trzeba je zmienić. W przypadku uczucia chłodu okład zastąpić lekko ciepłym. Okłady ciepłe stosuje się na wątrobę, nerki, pęcherz moczowy, kości. Kataplazm przykłada się bezpośrednio na skórę lub gazę. Niektóre dolegliwości ( np. sercowe, kontuzje, żylaki) należy leczyć najpierw kompresami, a dopiero później przez okłady.

Do kompresów używa się rzadziej papki, w której moczy się kawałek płótna i wyciska nadmiar płynu. Kompresy i okłady należy przytrzymywać pasem elastycznym, flanelowym lub miękkim bandażem w kształcie litery T, np. dla krocza. Okład na karku należy przytrzymywać bandażem doprowadzonym do czoła, a nie wokół szyi. Czas okładu 1-3 godzin, a niekiedy przez całą noc. W przypadku nieprzyjemnego odczucia ( chłód, ból) należy okład zdjąć i ponownie nałożyć po upływie 12-24 godzin. Jeżeli kataplazm wyschnie dość szybko, należy zastąpić go nowym. Po usunięciu okładu lub kompresu należy zmyć skórę chłodna wodą lub ciepława wodą. Rytm przykładania glinki zależy od dolegliwości i reakcji chorego. Ropnie, różne ropienia. Wznawiać okłady co pół godziny lub co godzinę, a następnie co półtorej godziny w dzień i w nocy, jeżeli to konieczne. Na noc można okład zastąpić kompresem z wody glinkowej ponawianym dwukrotnie. Okolice lędźwiowe, brzuch, podbrzusze i strefa wątroby. Stosowanie glinki może wywołać reakcje mniej lub bardziej ostre. Z tego powodu stosuje się jeden kataplazm dziennie przez 2 do 4 godzin. Niekiedy można zostawić okład przez całą noc. Nie stosuje się kilku zabiegów jednocześnie. W przypadku gdy wskazane są okłady w kilku miejscach ( np. podbrzusze i płuca) należy zrobić czterogodzinowa przerwę miedzy zabiegami. Kompresy z glinki stosuje się także przy oparzeniach, bólach stawów, złamaniach kości, czyrakach, zapalenia naczyń limfatycznych ( potocznie uważanych za zatrucie krwi).

Przy ukąszeniach owadów stosuje się okłady z glinki pokropione octem. Można również stosować koszulkę zmoczoną w bardzo rozrzedzonej papce z glinki i przyłożoną do leczonego miejsca. U kobiet w czasie menstruacji nie należy stosować zabiegu z glinki. Po jednorazowym wykorzystaniu glinki należy ja wyrzucić ( np. zakopać w ziemi), gdyż zawiera toksyny. Gazę, płótno i bandaże należy wyprać. Każda kurację z zewnętrznym stosowaniem glinki należy poprzedzić ( lub stosować jednocześnie) terapią detoksykacji wewnętrznej, która polega na stosowaniu ziół, olejków eterycznych, soku cytrusowego, środków lekko przeczyszczających, prawidłowych zestawów produktów spożywczych, na unikaniu nad fermentacji.

Chroni to przed wznowienie zatrucia. Zalecenia, których należy przestrzegać. Kurację glinką należy stosować aż do otrzymania pożądanego wyniku i nie należy jej zatrzymywać, gdy uruchamiane są kolejne procesy, jak drenowanie i rewitalizacja. Na początku stosowania argilloterapii można zaobserwować ( jak np. przy akupunkturze lub innych terapiach aktywnych) pozorne pogorszenie się dolegliwości pacjenta ( np. powiększenie rany atonicznej wrzodu lub obostrzenie czasowe bólów reumatycznych). Leczenie należy zawsze zaczynać od kataplazmów cienkich ( do 0,5 cm) o małej powierzchni, przykładanych na 1-2 godzin. Stopniowo można przejść do okładów o grubości 1-2 cm, o powierzchni większej i pozostających na dłużej. Glinkoterapię można stosować zawsze, gdy pacjent dobrze znosi takie leczenie. Oprócz okładów i kompresów można stosować sproszkowana glinkę, podobnie jak talk. Pudrowanie otartej skóry, egzem, ran, wrzodów, działa antyseptycznie i gojąco. Glinkę sproszkowaną z dodatkiem wody pół na pół z sokiem ogórkowym lub z pomidorów względnie winogron można stosować jako maseczki piękności. Otrzymaną pastę rozmazać cienką warstwę na całej twarzy i utrzymać dopóki nie wyschnie, co trwa 15-30 minut, po czym zmyć twarz ledwie letnią wodą. Taka maskę można sobie robić raz w tygodniu by leczyć trądzik różnego typu, wykwity na twarzy, zmarszczki. W tych wszystkich przypadkach można również stosować sproszkowaną glinkę wymieszaną z olejem z oliwek, co tworzy krem działający łagodnie i korzystnie. Roztwór 3-4 łyżki glinki na litr ciepłej wody może być stosowany do wstrzyknięć do pochwy przy białych upławach, zapaleniu macicy, a jako lewatywa przy zapaleniu okrężnicy i odbytnicy oraz pasożytach jelit. Chorzy, którym zalecono kąpiele borowinowe, mogą brać również kąpiele glinkowe, wykorzystywane wielokrotnie. Kąpiele takie powinny trwać początkowo 5-15 minut później 15-20 minut i należy je stosować dwa razy w tygodniu przez miesiąc.

Po przerwie trwającej 3-5 tygodni kąpiele można powtórzyć. Są one wskazane dla pacjentów chorych na reumatyzm różnego typu, w szczególności rąk i nóg oraz dla anemicznych. Do glinki można dodać wody morskiej, co wzmaga aktywność leczniczą kąpiel. Glinka sterylizuje wodę pitną. Wystarczy 1 gram glinki na 1 litr wody. Można to stosować podczas epidemii grypy, anginy, w ogóle chorób zakaźnych. Glinka absorbuje w jelitach gazy i szkodliwe toksyny. Podaje się ja w szczególności cierpiącym na choroby zakaźne. Nałożenie opatrunku glinkowego w chorobach przewodu pokarmowego jest korzystniejsze od innych terapii dzięki zdolności usuwania i wydzielania przez glinkę toksyn, gojenia i odbudowy ( regeneracji) tkanek dotkniętych wrzodami , nowotworami, nieżytem jelit, dyzenterię, zapalenie okrężnicy. Glinka działa na prace gruczołów wydzielania wewnętrznego pobudzającego, regulująco i jako moderator ( zwalniająco). Jest potężnym środkiem przeciwpasożytniczym.

WSKAZANIA LECZNICZE I SPOSOBY STOSOWANIA GLINKI

1. Astenia, zmęczenie, słabość ogólna. 1 łyżeczka glinki na ½ szklanki wody codziennie. Kuracja powinna trwać 10-20 dni. Można również zażywać wodę morską i stosować na 2-3 godziny kataplazmy z ciepłej glinki na kark i podbrzusze.

2. Astma oskrzelowa Ciepły kataplazm z glinki na piersi i na plecy na 2-4 godzin dziennie. Stosować również inhalacje z naturalnych olejków eterycznych.

3. Angina, zapalenie krtani. Kataplazm z glinki na gardło 2-3 razy dziennie po 2 godziny. Stosować również gargaryzm z wodą soloną, wodą z cytryną, wodą glinkową lub z wywarem z liści jeżyny pachnącej z dodatkiem naturalnych olejków aromatycznych w dużej ilości wody ciepławej.

4. Białkomocz. 1 łyżeczkę glinki na ½ szklanki wody codziennie przez 10-20 dni. Stosować kataplazmy z zimnej glinki na przemian z przykładaniem na okolice nerek i spojenia łonowego liści z kapusty 1-2 razy dziennie.

5. Biegunka, dyzenteria, zapalenie okrężnicy, zapalenie jelit. Kataplazmy z zimnej glinki na brzuch 2 razy dziennie na 2-3 godziny, a jeżeli zachodzi potrzeba- przez całą noc. Popijać przez 10-20 dni wodę glinkową ( 1 mała łyżeczka glinki na pół szklanki wody).

6. Bóle gastryczne. ( Patrz wrzód żołądka).

7. Bóle reumatyczne, nerwobóle. Kataplazmy z ciepłej lub zimnej glinki w przypadku ostrych kryzysów. Cieplejsze w przypadku chronicznych. Zabieg praktykować 2-3 razy dziennie przez 2-4 godzin lub całą noc. Przy leczeniu podtrzymującym stosować kataplazm raz dziennie.

8. Brodawczak. ( Patrz brodawki).

9. Brodawki, znamię. Małą ilość glinki przykładać na 1-2 godzin kilka razy dziennie przez kilka tygodni.

10. Choroba serca. Rozpocząć od kompresów z wodą glinkową 18-20 proc. Najpierw przez ½ godziny, a po kilku dniach przez 2 godziny. Jeżeli pacjent dobrze znosi kompresy, to po 8-10 dniach zastąpić je przez cienkie ( do ½ cm) lekko ciepłe kataplazmy przykładane na 1-2 godzin. Konsultować się z lekarzem.

11. Choroby nerwowe, kurcz nawykowy, skurcze mimiczne, drgawki, spazmy, padaczka, paraliż. Kataplazmy z glinki na kark, na kręgosłup, na podbrzusze, nacieranie kończyn i kręgosłupa. Doustnie: 1 łyżeczka glinki przez 10-20 dni. Konsultować się z lekarzem.

12. Cukrzyca. ( Doustnie jak w pkt.11).

13. Czyrak gromadny. ( Patrz ropień).

14. Czyrak i pęcherzyki w nosie. Trzymać w nosie gałeczkę glinki przez 1 godzinę.

15. Dermatoza ( choroba skórna). Codziennie rano brać glinkę doustnie. Przykładać papkę z glinki 2 razy dziennie, zostawiać aż wyschnie. Zmyć 20 minut później. Stosować zioła i propolis.

16. Dna. ( Patrz bóle reumatyczne).

17. Egzema. ( Patrz dermatoza).

18. Gangrena. ( Patrz rany).

19. Gruźlica kości. ( Patrz zapalenie opłucnej).

20. Gruźlica. ( Patrz zapalenie opłucnej).

21. Hemoroidy. Małe kataplazmy z chłodnej glinki przez 1-2 godziny i na przemian liście z kapusty, zioła.

22. Jelita chore. ( Patrz zaparcia).

23. Kamica nerkowa. ( Patrz erki).

24. Kaszel. ( Patrz astma).

25. Katar. ( Patrz astma).

26. Kolka nerkowa. ( Patrz nerki).

27. Kolka wątrobowa, kolka żółciowa. ( Patrz nerki i wątroba).

28. Kołatanie serca. ( Patrz pkt.10).

29. Kontuzja, siniak, stłuczenie. Kataplazmy chłodne z glinki przez 2 godziny. Kilka razy dziennie. Na noc kompres z wody glinkowej. Stosować również liście kapusty.

30. Konwulsje. ( Patrz pkt.11).

31. Liszajec. ( Patrz dermatoza).

32. Marskość wątroby. ( Patrz wątroba).

33. Migreny. Kataplazmy z glinki na czoło ( zimne) i na kark ( ciepłe) przez 1 godzinę. Stosować ciepłą kąpiel nóg.

34. Maska piękności. ( Patrz trądzik).

35. Nekroza, martwica. ( Patrz rany).

36. Nerki ( zapalenie). Glinka doustnie: 1 łyżeczka do ½ szklanki wody przez 1-20 dni. Kataplazmy z chłodnej glinki na przemian z liśćmi kapusty 1-2 razy dziennie przez 2-3 godziny.

37. Nerwy ( dolegliwości). ( Patrz choroby nerwowe).

38. Neurastenia. ( Patrz zmęczenie ogólne).

39. Nerwobóle. ( Patrz pkt.7).

40. Nerwice. Doustnie 1 łyżeczka glinki do ½ szklanki wody przez 10-20 dni. Kataplazmy na kark na 1-2 godziny, 3-4 razy dziennie oraz na czoło podbrzusze i kręgosłup.

41. Nieżyt żołądka. ( Patrz wrzód żołądka).

42. Nieżyt nosa, katar. ( Patrz zapalenie zatok przynosowych).

43. Nogi chore ( żylaki). Wysmarować chora nogę warstwa glinki płynnej. Zostawić na 1 godzinę, zmyć. Stosować 1-2 razy dziennie. Kłaść na przemian liście kapusty, stosować zioła.

44. Nowotwory. Są to choroby natury ogólnej, a guzy są objawem miejscowym. Stosować prawidłowe zestawy produktów spożywczych, które działają korzystnie na cały organizm, więc pomagają w leczeniu nowotworów. Konsultować się z lekarzem. Lokalnie stosować kataplazmy z glinki, zaczynając od cienkich do ½ cm, raz dziennie przez 1-2 godzin. Jednocześnie przykładać kataplazm na pod pępkową część brzucha na 2 godziny. Tydzień później stosować 2 kataplazmy dziennie na nowotwór na 2- 3 godziny na podbrzusze. Znowu dwa tygodnie później dwa grube do 2 cm kataplazmy dziennie na nowotwór, i kontynuować kataplazmy na podbrzusze. Czas trwania tych kataplazmów ustala lekarz. Jednocześnie stosować inne terapie medycyn ludowych. Nowotwór łagodny, guz; stosować 1-2 kataplazmy dziennie przez 2-3 godziny i również inne terapie z medycyny ludowej.

45. Odrętwienie. Utrata soli mineralnych. ( Patrz zmęczenie ogólne).

46. Oczy łzawiące. Zatkanie dróg łzowych. Kataplazma z glinki na oczy i wzdłuż skrzydeł nosa. Kropla cytryny na oko. Konsultować się z lekarzem.

47. Oczy ( różne podrażnienia, zapalenie spojówek, powiek). Miejscowo: kataplazm z glinki owiniętej gazą na powiekę ( oko zamknięte) 1-2 razy dziennie, aż do wyleczenia. Ponadto obmywać oczy naparem z rumianku, woda soloną. Zioła np. świetlik lekarski ( napar przez kilka minut na ogniu i przecedzić przez czysta gazę). Stosować okłady na całą noc na oczy. Cytryna: 1 kropla do każdego oka 2-3 razy tygodniowo.

48. Padaczka, epilepsja. ( Patrz choroby nerwowe).

49. Pęcherz moczowy ( zapalenie). 2 kataplazmy na podbrzusze dziennie na 2-4 godziny po posiłku. Nie stosować podczas menstruacji i gdy wywołuje nieprzyjemne uczucie np. chłodu.

50. Pęcherzyk żółciowy ( zapalenie). ( Patrz wątroba).

51. Porażenie, paraliż. ( Patrz choroby nerwowe).

52. Pląsawica zwykła. ( Patrz choroby nerwowe).

53. Połykanie powietrza. ( Patrz wrzód żołądka).

54. Prostata. Kataplazmy z glinki chłodnej na przemian z liśćmi kapusty, 1-2 razy dziennie na 2-3 godziny.

55. Przerost układu limfatycznego ( chłonnego). ( Patrz zmęczenie).

56. Puchlina wodna. Woda glinkowa 2 razy dziennie przez 3 tygodnie.

57. Oparzenia. Kataplazmy grube do 2 cm owinięte czysta gazą. Jeżeli gaza przylega do tkanki nie zdejmować jej, gdyż glinka usuwa infekcje i zmartwiałe komórki, ułatwiając gojenie. Wznawiać kataplazm co 2 godziny, nawet w nocy, aż do ukształtowania się nowej tkanki. Rana wygoi się prawie zawsze bez pozostawienia blizny. Przy oparzeniu rąk lun nóg należy trzymać je w błotku glinowym chociaż przez godzinę 2 razy na dzień. Między każdym kataplazmem miejsce oparzone owijać tłustą tkaniną. Stosować doustnie olejki eteryczne według przepisu lekarza oraz leczenie kapustą. Konsultować się z lekarzem.

58. Przekrwienie mózgu. Udar słoneczny. Na kark kłaść kataplazm zimny z glinki na godzinę, powtarzać kilkakrotnie w ciągu dnia. Jednocześnie przykładać do podbrzusza kataplazm dwa razy dziennie po 2 godziny. Stosować przez kilka dni na przemian z przykładaniem kapusty.

59. Rana. Stosować kataplazm chłodny z glinki przez jedną lub dwie godziny, powtarzać 2-3 razy dziennie. Zmywać wodą solną i przyłożyć kompres z wody glinkowej. Stwierdzono wielokrotnie, że obce ciało opuszczało ranę w wyniku działania glinki.

60. Rany atoniczne. ( Patrz pkt. 61).

61. Rany infekcyjne, zgangrenowane. Stosować kataplazmy grube do 2 cm przez 1 godzinę. W przypadku bólów lub uczucia gorąca przerwać wcześniej i ponownie nałożyć kataplazm. Stosować to 6-8 razy dziennie. W nocy przyłożyć mokry bandaż z wody glinkowej i olejków eterycznych. Na początku leczenia, gdy zmartwiałe w części tkanki są eliminowane, rana wydaje się rozszerzać, co może być uznane za objaw pogorszenia. Później to ustępuje i rana dobrze się goi.

62. Rana postrzałowa lub z uderzenia. ( Patrz pkt. 59).

63. Reumatyzmy. ( Patrz pkt.7).

64. Robaki. ( Patrz zaparcia).

65. Ropień, wąglik, zastrzał, czyrak gromadny, czyrak. Stosować kataplazm gruby przez około godzinę. Przerwać jeśli wystąpi uczucie intensywnego gorąca i wznowić nieco później świeżym kataplazmem. Przykładać 4-6 kataplazmów dziennie lub na przemian 2-3 razy dziennie : 1. Gorący kataplazm z cebuli gotowanej w krótkiej wodzie przez 15 minut: zostawić na godzinę. 2. Kataplazm z kapusty. 3. Kompres z naturalnych olejków eterycznych. Kontynuować leczenie jeszcze kilka dni po ustąpieniu stanu ropnego. Codziennie rano popijać wodę glinkową.

66. Ropień zębowy. Kłaść na policzek kataplazm z glinki i wznawiać co 2 godziny. Konsultować się z stomatologiem.

67. Ropotok. ( Patrz zapalenie zębowe).

68. Skurcze. ( Patrz dolegliwości nerwowe).

69. Starość ( Patrz zmęczenie ogólne).

70. Szkorbut ( Patrz zmęczenie ogólne).

71. Trądzik pospolity. 2-3 razy tygodniowo okład z wody glinkowej na twarz lub z papki glinkowej, którą trzymać aż wyschnie. Po 20 minutach zmyć czystą wodą i posmarować twarz białą skórką cytrynową. Popijać wodę glinkową przez 2-3 tygodnie.

72. Trądzik różowaty. ( Patrz pkt.71).

73. Upławy białe. ( Patrz zapalenie macicy).

74. Ukąszenia. ( Patrz rany).

75. Wątroba chora, marska, kolka wątrobowa, żółtaczka, nowotwór, woreczek żółciowy zatkany, zapalenie miąższu wątroby. Na okolice wątroby chłodny, cienki kataplazm na 2 godziny ( o ile nie występuje uczucie bólu, chłodu). Jeżeli pacjent dobrze znosi te kataplazmy, można stosować kilka dni później kataplazmy o grubości do 2 cm. W przeciwnym przypadku stosować kataplazm ciepławy lub ciepły. Kataplazm nocny można utrzymać do rana, o ile nie powoduje zakłóceń.

76. Wole. Kataplazm na przednia stronę szyi przez całą noc.

77. Wrzody. ( Patrz rany zakażone).

78. Wrzód żołądka. Codziennie między posiłkami kataplazm z glinki na dołek nadbrzuszny. Przyłożyć 2 godziny po posiłku i zdjąć na godzinę przed posiłkiem następnym. Doustnie ½ łyżeczki glinki na ½ szklanki wody, na ½ godziny przed posiłkiem. Stosować okłady z kapusty.

79. Zapalenie jajowodu. ( Patrz zapalenie macicy).

80. Zapalenie jelit. ( Patrz zaparcia).

81. Zapalenie krtani. ( Patrz angina).

82. Zapalenie opłucnej. Codziennie, na przemian na pierś i plecy ciepły kataplazm na 2-3 godziny. Jednocześnie kataplazm chłodny na podbrzusze co drugi dzień, a w międzyczasie kataplazm ciepławy na wątrobę na 2-4 godziny. Doustnie brać olejki eteryczne. Konsultować się z lekarzem.

83. Zapalenie okrężnicy. ( Patrz zaparcie).

84. Zapalenie oskrzeli. ( Patrz astma).

85. Zapalenie pęcherza moczowego. ( Patrz pęcherz moczowy).

86. Zapalenie powiek. ( Patrz oczy).

87. Zapalenie spojówek. ( Patrz oczy).

88. Zapalenie nerek. ( Patrz nerki).

89. Zapalenie macicy. Iniekcja do pochwy codziennie wody glinkowej z 2 łyżeczek na ½ litra wody. Konsultować z lekarzem.

90. Zapalenie ucha. Kataplazm na ucho obejmujący większą powierzchnię, szczególnie ku tyłowi ucha. Wznawiać co godzinę. Przy dolegliwościach lżejszych lub chronicznych codziennie 1-2 kataplazmy na 2 godziny. Trzy razy w tygodniu wkraplać do ucha kilka kropli cytryny. ( Nie wkraplać, jeżeli błona bębenkowa jest przebita). W przeddzień można wprowadzić do ucha kilka kropel oleju z oliwek. Konsultować się z lekarzem.

91. Zapalenie zatok przynosowych. Wdychać wodę glinkową 2-3 razy dziennie ( łyżeczka glinki na szklankę wody; rozpuścić poprzedniego dnia). Stosować inhalację z olejków eterycznych ( eukaliptus, tymianek, lawenda, igliwie sosny). Stosować kataplazm ( jeżeli to jest potrzebne) z glinki wzdłuż skrzydeł nosa i na czoło.

92. Zapalenie zębowe, ropotok zębowy. Stosować glinkę i mocno soloną wodę ( łyżeczka soli morskiej na szklankę wody). Płukać tym usta codziennie przez 2-3 minuty. Ssać kawałek glinki w ciągu dnia i przed snem.

93. Znamię. ( Patrz brodawki).

94. Zwyrodnienie kręgów lędźwiowych, bóle, postrzał. Letni lub ciepły kataplazm 1-2 razy dziennie na 2-4 godzin lub przez cała noc, gdy nie ma zakłóceń.

95. Żółtaczka. ( Patrz wątroba).

96. Zmęczenie ogólne ( również anemia, neurastenia, przerost układu chłonnego, krzywica). Stosować doustnie łyżeczkę glinki na ½ szklanki wody przez 1-20 dni. Zażywać wodę morską. Na kark i podbrzusze ciepławy kataplazm na 2-3 godzin.

97. Żołądek. ( Patrz wrzód żołądka).

98. Zastrzał. ( Patrz ropień).

99. Żylaki. ( Patrz ropień).

100. Zaparcie. Kataplazm z chłodnej glinki na brzuch codziennie 2 razy przez 3 godziny i całą noc jeżeli to jest potrzebne. Brać przez 10-20 dni glinkę doustnie ( łyżeczka na ½ szklanki wody). Jeżeli zaparcie nie ustąpi, brać zioła.

101. Stwardnienie rozsiane. Popijając wodę glinkową przez miesiąc. Po tygodniowej przerwie terapię kontynuować łącznie z innymi terapiami medycyny ludowej

102. Zapalenie wyrostka robaczkowego. Chłodny kataplazm na podbrzusze. Stosować inne terapie z medycyn ludowych. Konsultować się z lekarzem.

Źródło: Apteka Natury Jadwiga Górnicka Tom I.