Grujecznik japoński – Cercidiphyllum japonicum Siebold & Zuccarini jest drzewem z rodziny grujecznikowatych – Cercidiphyllaceae, występującym w Azji, ale sadzonym powszechnie w Europie. Surowcem leczniczym są gałązki, kora i liście – Frondes, Cortex et Folium Cercidiphylli. Można je suszyć w temp. do 50 stopni C. Liście najlepiej zbierać w maju i czerwcu, a gałązki lub korę wiosną lub jesienią.

Składniki aktywne: flawonoidy (taksyfolina, mirycetyna, kwercetyna), fenolokwasy (kwas galusowy, kwas ellagowy), cercydynina = cercidin (związek fenolowy C14H12O8 o działaniu przeciwdrobnoustrojowym), ellagotaniny (garbniki).

Glikozydy fenolowe występujące w grujeczniku Cercidiphyllum japonicum; źródło obrazka: Takashi Tanaka i in., Chem. Pharm. Bull. 49(4) 486—487 (2001). Taksyfolina jest flawanonolem o działaniu przeciwzapalnym. Mirycetyna należy do flawonoli i działa moczopędnie. Kwercetyna hamuje degradacje hialuronianów, dzięki czemu wpływa ochronnie na tkankę łączną właściwą. Zapobiega skutkom chemioterapii przeciwnowotworowej, opóźnia powstawanie zmarszczek. Zapobiega zawałom i zakrzepom, wpływa przeciwzapalnie i ochronnie na neurony oraz komórki nabłonkowe i wątrobowe. Jest silnym antyoksydantem i przeciwrodnikiem.

Obniża stężenie glukozy we krwi. Kwercetyna, kaempferol, czy naryngenina to inhibitory sulfatazy estronu w wątrobie. Działa antyestrogennie, zatem może być wykorzystana w uzupełniającym leczeniu nowotworów piersi estrogenozależnych. Kwercetyna hamuje rozwój wielu nowotworów Wyciągi z grujecznika pobudzają proliferację komórek nabłonkowych, analogicznie jak minoxidil i procyjanidyna B2 (patrz publikacja Towatari K , Yoshida K , Mori N , Shimizu K , Kondo R , Sakai K: Polyphenols from the heartwood of Cercidiphyllum japonicum and their effects on proliferation of mouse hair epithelial cells; . Planta Med. 2002 Nov; 68(11): 995-8).

Dla wyjaśnienia podam, że procyjanidyna B2, podobnie jak minoxidil działają pobudzająco na wzrost włosów. Procyjanidyny należą do polifenoli spokrewnionych z leukoantocyjanami i antocyjanami (cyjanidyna). Posiadają strukturę epikatechnową. Wykazują działanie ochronne na komórki nerwowe, nabłonkowe i wątrobowe.

Wzbudzają procesy regeneracji nabłonków, hepatocytów, a jednocześnie wpływają immunomodulująco i przeciwnowotworowo. Procyjanidyna, podobnie jak cyjanidyna, peonidyna, czy malwidyna wykazują właściwości ochronne na naczynia krwionośne, poprawiające krążenie krwi (mikrokrążenie). Polecane są w leczeniu stanów zapalnych siatkówki, naczyniówki i tęczówki oka, a przy tym w zaburzeniach krążenia ocznego. Obniżają poziom cukru we krwi. Procyjanidyna B2 znalazła zastosowanie w leczeniu łysienia (preparaty do włosów – aerozole, roztwory do wcierania).

Działanie fitofarmakologiczne: przeciwnowotworowe, odtruwające, moczopędne, przeciwzapalne, przeciwalergiczne. Wskazania: w leczeniu wspomagającym nowotwory; stany zapalne jelit, żołądka, wątroby i trzustki; marskość i stłuszczenie wątroby; choroby alergiczne; łysienie; stany zapalne jajników i macicy, endometrioza; cukrzyca, stany zapalne nerek; zaburzenia krążenia skórnego i ocznego, zapalenie siatkówki, naczyniówki i tęczówki; choroba wieńcowa, zaburzenia krążenia obwodowego, miażdżyca, choroby zwyrodnieniowe neurologiczne.

Zewnętrznie: trudno gojące się rany, trądzik, wypadanie włosów, atopowe zapalenie skóry, wypryski, cellulitis, rozstępy.

Preparaty i dawkowanie:

1. Wyciąg na winie: 100 g gałązek, kory lub liści zalać 500 ml wina wytrawnego czerwonego lub białego, odstawić na 1 miesiąc, po czym przefiltrować. Zażywać po 1 kieliszku do wina czerwonego 1 raz dziennie przez 2 tygodnie; powtarzać raz na kwartał taką kurację.

2. Napar: 2 łyżki suchych rozdrobnionych liści zalać 1 szklanką wrzącej wody, odstawić na 30 minut pod przykryciem. Przecedzić. Pić 2 razy dziennie po 200 ml przez miesiąc. Wznawiać kurację raz na kwartał.

3. Odwar: 1 łyżkę gałązek lub kory rozdrobnionej zalać 1 szklanką wody, na małym ogniu pod przykryciem doprowadzić do zagotowania, gotować 20 minut, odstawić na 30 minut pod przykryciem; przecedzić. Pić 2 razy dziennie po 200 ml. Jest mocniejszy od naparu z liści.

4. Roztwór do wcierania we włosy przy łysieniu i stanach zapalnych skóry owłosionej: 100 g liści lub gałązek świeżych zalać 300 ml gorącego alkoholu 50%, odstawić na 1 tydzień, przecedzić. Wymieszać z nalewką pokrzywową 1:5 lub wodą brzozową, albo spirytusem mrówkowym w proporcji 1:1. Wcierać we włosy po umyciu co 3 dni przez 3 miesiące. Wymienione składniki można zmieszać też razem w równych częściach.

https://rozanski.li/3079/grujecznik-cercidiphyllum-japonicum-w-praktycznej-fitoterapii/