Pokrzywa – Urtica, z rodziny Urticaceae (pokrzywowate), jest rośliną leczniczą z której pozyskuje się kłącze z korzeniami, liść, a nawet całe ziele. Mniej popularnym surowcem z pokrzywy jest owoc – Fructus Urticae. Owoc pokrzywy to orzeszek, jajowaty, soczewkowato spłaszczony. U gatunku Urtica dioica L. (pokrzywa zwyczajna) orzeszek na szczycie posiada resztkę pędzelkowatego znamienia; jest żółtawy lub żółtawobrunatny, długości 1-1,5 mm, szerokości 0,7-1 mm, grubości 0,25-0,4 mm. U gatunku Urtica urens L. (pokrzywa żegawka) orzeszek jest oliwkowatobrunatny, brunatno punktowany, długości 1,7-2 mm, szerokości 1,2-1,5 mm i grubości 0,4-0,5 mm.

Owoc pokrzywy (niem. Brennesselfrüchte; ang. Nettle Fruit, fr. Fruit d’ortie) zawiera ok. 30% (25-33%) oleju tłustego bogatego w kwas linolowy (74-83%), kwas linolenowy (0,9-1%), tokoferol (0,1%); karotenoidy (violaksantyna, beta-karoten, luteina) – 30-80 mg/g; polisacharydy, śluzy. Po wysuszeniu owoców nie rozdrabniać, bowiem olej bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe ulega szybko jełczeniu i traci właściwości lecznicze.

Surowy, wytłoczony olej pokrzywowy jest zielonawy lub zielonożółty. Zioła bogate w kwas galusowy (ekstrakty, zmikronizowany surowiec) oraz sam kwas galusowy konserwują olej pokrzywowy i rozdrobnione owoce. Orzeszki pokrzywowe rozdrobnione zużyć w ciągu 1 tygodnia, po czym ponownie przygotować nową porcję do dalszej kuracji.

Przechowywać w stanie nierozdrobnionym nie dłużej niż 1,5 roku. Jest to cenny surowiec, kosztowny w nabyciu, bowiem rzadko spotykany w handlu. Zastępuje owoc wiesiołka i owoc (nasiona) ogórecznika oraz niecierpka. Olej pokrzywowy ma działanie podobne do oleju z nasion porzeczki, oleju wiesiołkowego, ogórecznikowego, lnianego itp.

Działanie farmakologiczne: wybitnie przeciwzapalne, pobudzające regenerację tkanek, hamujące reakcje autoimmunologiczne (autoagresję), ale równocześnie immunostymulujące; tonizujące na układ nerwowy; odżywcze (źródło witaminy E, F, prowitaminy A); przeciwzakrzepowe; poprawiające krążenie mózgowe i obwodowe; przeciwmiażdżycowe (obniżające stężenie cholesterolu we krwi), przeciwcukrzycowe (hipoglikemiczne); lipotropowe, hepatoprotekcyjne, ochronne na nerki i mięsień sercowy; venoprotekcyjne (ochronne na naczynia krwionośne); ochronne na siatkówkę i naczyniówkę oka.

Wyciągi (maceraty z owoców) i olej z nasion pokrzywy działają odżywczo i przeciwzapalnie na skórę, zwiększają wilgotność i elastyczność skóry, niewątpliwie sprzyjają regeneracji skóry i spowalniają procesy starzenia. Korzystnie działają przy trądziku różowatym i łuszczycy. Łagodzą objawy przerostu gruczołu krokowego. Mają wpływ przeciwwrzodowy i przeciwnadżerkowy. Wskazania: stany zapalne skóry, atopowe zapalenie skóry; wypryski; suche zapalenie skóry; wypadanie włosów i choroby paznokci na tle zaburzeń troficznych. Wspomagająco: cukrzyca, miażdżyca, zmiany zwyrodnieniowe w tkance nerwowej, choroba wieńcowa; nadciśnienie. Choroba wrzodowa, stany zapalne jelit i żołądka. Stany zapalne układu moczowego i gruczołu krokowego.

Zapalenie jajników, zespół policystycznych jajników. Choroby reumatyczne. Marskość, stłuszczenie narządów miąższowych.

Zewnętrznie: choroby skórne i błon śluzowych, zranienia narządów płciowych, zapalenie odbytu i warg sromowych; oparzenia.

Macerat: 1 część rozdrobnionych owoców (świeżych lub suchych) zwilżyć spirytusem po czym zalać 3 częściami oleju lnianego lub winogronowego, pozostawić na 1 tydzień. Przefiltrować. Zażywać 2 razy dziennie po 1 łyżce. Stosować również zewnętrznie do smarowania i okładów na schorzałe miejsca. Nalewka: 1 część rozdrobnionych świeżych lub suchych owoców pokrzywy zalać 5 częściami alkoholu 50-60% lub wina wytrawnego. Macerować 7 dni. Przefiltrować.

Nalewkę na winie zażywać 1 raz dziennie po kieliszku. Nalewkę na etanolu zażywać 2 razy dziennie po 5-10 ml. Stosować też do okładów i obmywania zmian skórnych.

Miód: owoce pokrzywy suche lub świeże zmielić; na każdą 1 łyżkę miodu dać 1 łyżeczkę owoców pokrzywy zwilżonych alkoholem 60% lub winem, wymieszać. Zażywać 2 razy dziennie po 1 łyżce. Na oczy przy stanach zapalnych polecam okład z naparu: 1 łyżka rozdrobnionych orzeszków pokrzywy na 1 szklankę wrzącej wody. Okłady trzymać 30-40 minut. Napar przefiltrować przez sączek, aby pozbawić go ewentualnych włosków gruczołowych. Napar przyjmowany doustnie jest mniej efektywny, ale można go pić pomocniczo w wyżej wymienionych schorzeniach 2 razy dziennie po 100 ml.

https://rozanski.li/2636/fructus-urticae-semen-urticae-owoc-pokrzywy-nasienie-pokrzywy/