Glinka – bolus
« Poprzednia strona | Blog - strona główna
Glinka (Bolus) jest to naturalny minerał glinokrzemianowy. Glinki to produkty wietrzenia glinokrzemianów. W medycynie i kosmetyce największe znaczenie ma glinka koalinowa (kaolinum, caolinum, glinka biała – Bolus alba, Argilla), której głównym składnikiem jest krzemian glinu – kaolinit Al2O3 SiO2 2H2O. Mikroskopowo kaolin ma formę delikatnych płatków o układzie heksagonalnym. Glinka jakości farmacutycznej zawiera 99% kaolinitu i 1% domieszek (magnez, wapń, żelazo). Ma barwę białą lub kremowo-białą. W stanie suchym nie wydziela zapachu. W wodzie staje się masą plastyczną.
Koalin jest odporny na działanie kwasów i zasad. Posiada właściwości absorbujące i odwadniajace. W technologii farmaceutycznej pełni rolę substacji pochłaniającej, poślizgowej istabilizatora zawiesin oraz past. Stosowana w produkcji tabletek o przedłużonym czasie rozpadu, granulatów, past, maści, proszków do czyszczenia zębów, zasypek (pudrów), zawiesin, rzadziej kapsułek (wypełnienie, jako nośnik i antyzbrylacz). Do celów leczniczych glinka przeszła proces prażenia w temperaturze conajmniej 150 stopni C. Dobra glinka przechodzi pozytwynie następującą próbę: do cylidra miarowego wlać 35 ml roztworu 0,15% błekitu metylenowego, 15 ml wody destylowanej i wsypać glinkę białą. Skłócić 3 minuty, przesączyć. Przesącz powinien być bezbarwny.
Glinka podana doustnie pokrywa powierzchnię błon śluzowych cienka warstwą, absorbuje wiele składników (jady bakteryjne, kwasy, wirusy, bakterie, mikotoksyny), łagodzi podrażnienie śluzówek, osłania. W większej dawce glinka działa przeciwbiegunkowo i hamuje nieżyt przewodu pokarmowego. Dlatego od dawna glinka jest stosowana w medycynie w leczeniu niedyspozycji układu pokarmowego, objawiających się biegunką, nadkwasotą, podrażnieniem żołądka i jelit.
Glinka stosowana na skórę w formie zawiesiny, pasty, pudru, kremu i maści działa osuszająco, przeciwłojotokowo, korekcyjnie i przeciwzapalnie. Glinka zwilżona odwarami i naparami z ziół (np. arnika, nagietek, tatarak, nostrzyk) i naniesiona na skórę w formie papki (maseczki, okłady zawijane rozgrzewające) działają przeciwobrzękowo, pojędrniająco, przeciwłojotokowo, przeciwtrądzikowo, usuwają objawy ukąszenia i ugryzienia stawonogów, łagodzą obrzęk wywołany kontuzją, przyśpieszają ustepowanie obrzęków okołostawowych, krwiaków i plamic naczyniowych.
Glinka w postaci maseczki może usunąć wypryski i objawy alergiczne (pokrzywka) skóry. Glinka zatrzymuje promienie UV (pudry, kremy, emulsje). Glinka wymieszana z węglem aktywnym (drzewnym, zwierzęcym) stosowano do leczenia trudno gojących się i sączących ran, oparzeń, owrzodzeń. W dawnej medycynie do glinki dodawano dodatkowe substancje antyseptyczne: tymol, eugenol, fenol, formaldehyd, dzięki czemu preparat nabierał właściwości nie tylko absorbujących, ale i przeciwgnilnych, a zarazem odkażających.
Glinka była podawana przy biegunce, nieżycie żołądka i jelit następująco: 1 łyżkę stołową glinki mieszano z 1/2 szklanki wody. Tak przygotowaną miksturę podawano choremu kilka razy dziennie (3-6 razy). Niekiedy też używano dużą dawkę jednorazową: 200 g glinki w 1/2 litra wody podawano choremu na raz. Dzieciom podawano 25 g glinki w 100 ml wody na raz, doustnie. W XVIII i XIX wieku popularne były pigułki na glince białej, np.
Rp. Pigułki z glinką i azotanem srebra Argenti nitrici 1,0 (azotan srebra) Argillae 10,0 (glinka biała) Aq. destill. q.s. ut. f. pilul. Nr 100. (odpowiednio wyrobić z wodą dest., podzielić na 100 równych porcji i ukształtować pigułki: 100 sztuk. S. 3 razy dziennie po 1-3 pigułki przy newralgii i tabesie. Terminem Tabes określano tzw. wiąd rdzenia.
Rp. Pigułki ze srebrem Argenti nitrici 0,25-0,5 (aoztan srebra) Boli albae 5,0 (glinka biała) f.c.aq.dest.q.s.f. pilul. nr 50 Cons. bol. alb. S. 3 razy dziennie po 1-3 pigułki po jedzeniu przy tabesie, epilepsji, owrzodzeniu żołądka.
Rp. Pigułki z sublimatem (dwuchlorkiem rtęci) Hydrarg. bichlor. coros. 0,06 (sublimat) Bol. alb. 3,0 (glinka biała) Aq. destill. q.s. ut. f. pil. Nr XXX Cons. bol. alb. D.S. 1 pigułka po jedzeniu przy syfilisie.
Rp. Pigułki strychninowe Strichnin. nitric. 0,06 Bol. alb. 3,0 Aq.q.s.ut. f. pil. Nr XXX D.S. Zacząć od 2 pigułek dziennie i stopniowo powiększać do 6-8 pigułek dziennie, przy paraliżach. Obecnie glinka stosowana jest także w przemyśle spożywczym. Ma symbol E 559. Wykorzystywana jako substancja antyzbrylająca i nośnikowa (np. dla barwników, aromatów). Ponadto do filtracji (klarowanie wina, niektórych soków). Ma zastosowanie przy produkcji mleka w proszku, śmietanki w proszku, glukozy i cukru pudru, do posypywania płatków gumy do żucia. Jest alternatywą dla talku, np. zapobiega zlepianiu się powierzchni opakowań.